KONSTYTUCJA
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Tekst uchwalony w dniu 2 kwietnia 1997 r. przez Zgromadzenie Narodowe.
Art. 118.
- Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów.
- Inicjatywa ustawodawcza przysługuje również grupie co
najmniej 100 000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu. Tryb
postępowania w tej sprawie określa ustawa.
- Wnioskodawcy przedkładając Sejmowi projekt ustawy, przedstawiają skutki finansowe jej wykonania.
U S T A W A
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 24 czerwca 1999 r.
O WYKONYWANIU INICJATYWY USTAWODAWCZEJ PRZEZ OBYWATELI
Art. 1.
Ustawa reguluje tryb postępowania w sprawie wykonywania inicjatywy
ustawodawczej przez obywateli, o której mowa w art. 118 ust. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 2.
Grupa obywateli polskich, licząca co najmniej 100 000 osób, mających
prawo wybierania do Sejmu, może wystąpić z inicjatywą ustawodawczą
przez złożenie podpisów pod projektem ustawy.
Art. 3.
Projekt ustawy nie może dotyczyć spraw, dla których Konstytucja
Rzeczypospolitej Polskiej zastrzega wyłączną właściwość innych
podmiotów, którym przysługuje inicjatywa ustawodawcza.
Art. 4.
- Projekt ustawy wniesiony do Marszałka Sejmu powinien odpowiadać
wymogom zawartym w Konstytucji i Regulaminie Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej oraz w niniejszej ustawie.
- Wniesienie projektu ustawy nie stanowi przeszkody do
wniesienia innego projektu, w tym także przez grupę obywateli, w tej
samej sprawie.
- Projekt ustawy, w stosunku do którego postępowanie
ustawodawcze nie zostało zakończone w trakcie kadencji Sejmu, w której
został wniesiony, jest rozpatrywany przez Sejm następnej kadencji bez
potrzeby ponownego wniesienia projektu ustawy. W takim wypadku
Marszałek Sejmu zarządza ponowne drukowanie projektu ustawy oraz jego
doręczenie posłom.
Art. 5.
- Czynności związane z przygotowaniem projektu ustawy, jego
rozpowszechnianiem, kampanią promocyjną, a także organizacją zbierania
podpisów obywateli popierających projekt, wykonuje komitet inicjatywy
ustawodawczej, zwany dalej "komitetem". Komitet występuje pod nazwą
uzupełnioną o tytuł projektu ustawy.
- Komitet może utworzyć grupa co najmniej 15 obywateli
polskich, którzy mają prawo wybierania do Sejmu i złożyli pisemne
oświadczenie o przystąpieniu do komitetu, ze wskazaniem imienia (imion)
i nazwiska, adresu zamieszkania oraz numeru ewidencyjnego PESEL.
- W imieniu i na rzecz komitetu występuje pełnomocnik komitetu
lub jego zastępca, wskazani w pisemnym oświadczeniu pierwszych 15 osób
tworzących komitet.
- Komitet posiada osobowość prawną, którą nabywa z chwilą
przyjęcia przez Marszałka Sejmu zawiadomienia, o którym mowa w art. 6
ust. 2.
Art. 6.
- Po zebraniu, zgodnie z wymogami zawartymi w art. 9 ust. 2, 1000
podpisów obywateli popierających projekt, pełnomocnik komitetu
zawiadamia Marszałka Sejmu o utworzeniu komitetu. Podpisy, o których
mowa w zdaniu pierwszym, stanowią część wymaganej liczby 100 000
podpisów osób popierających projekt.
- W zawiadomieniu podaje się:
- pełną nazwę komitetu oraz dokładny adres jego siedziby,
- dane, o których mowa w art. 5 ust. 2,
- dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL pełnomocnika komitetu oraz jego zastępcy.
- Do zawiadomienia załącza się projekt ustawy, spełniający
warunki, o których mowa w art. 4 ust. 1, wraz z załączonym wykazem 1000
podpisów obywateli popierających projekt.
- Jeżeli zawiadomienie odpowiada warunkom określonym w ust. 2 i
3, Marszałek Sejmu, w terminie 14 dni od jego doręczenia, postanawia o
przyjęciu zawiadomienia. Postanowienie o przyjęciu zawiadomienia
doręcza się niezwłocznie pełnomocnikowi komitetu.
- W wypadku stwierdzenia braków formalnych zawiadomienia,
Marszałek Sejmu, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania
zawiadomienia, wzywa pełnomocnika komitetu do ich usunięcia w terminie
14 dni. Nieusunięcie braków powoduje odmowę przyjęcia zawiadomienia.
Umotywowane postanowienie Marszałka Sejmu o odmowie przyjęcia
zawiadomienia może być przez pełnomocnika komitetu zaskarżone do Sądu
Najwyższego w terminie 14 dni od daty doręczenia. Sąd Najwyższy
rozpatruje skargę w terminie 30 dni, w składzie 7 sędziów, w
postępowaniu nieprocesowym. Od postanowienia Sądu Najwyższego nie
przysługuje środek prawny.
Art. 7.
- Po otrzymaniu postanowienia, o którym mowa w art. 6 ust. 4, lub
postanowienia Sądu Najwyższego uwzględniającego skargę, komitet
ogłasza, w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim, fakt nabycia osobowości
prawnej, adres komitetu oraz miejsca udostępnienia projektu ustawy do
publicznego wglądu.
- Od dnia przyjęcia przez Marszałka Sejmu zawiadomienia, o
którym mowa w art. 6 ust. 4, lub otrzymania przez komitet postanowienia
Sądu Najwyższego uwzględniającego skargę, o której mowa w art. 6 ust.
5, do dnia wniesienia projektu ustawy, o którym mowa w art. 10 ust. 1,
treść projektu nie może być zmieniona.
Art. 8.
- Kampania promocyjna służy przedstawianiu i wyjaśnianiu przez
komitet treści projektu ustawy, stanowiącego przedmiot inicjatywy
ustawodawczej.
- Kampania promocyjna na rzecz projektu ustawy oraz zbieranie
podpisów obywateli popierających projekt ustawy może rozpocząć się po
ogłoszeniu, o którym mowa w art. 7 ust. 1.
- Do prowadzenia kampanii promocyjnej oraz do zbierania
podpisów stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 28 maja 1993 r.
- Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 45,
poz. 205, z 1995 r. Nr 132, poz. 640, z 1997 r. Nr 47, poz. 297, Nr 70,
poz. 443, Nr 88, poz. 554, Nr 98, poz. 604, Nr 121, poz. 770 i Nr 141,
poz. 943 oraz z 1999 r. Nr 49, poz. 483), określające zasady
przeprowadzania kampanii wyborczej, z wyłączeniem art. 142-148.
Art. 9.
- W miejscu zbierania podpisów obywateli musi być wyłożony do wglądu projekt ustawy.
- Obywatel udziela poparcia projektowi ustawy, składając na
wykazie, obok swojego imienia (imion) i nazwiska, adresu zamieszkania
oraz numeru ewidencyjnego PESEL, własnoręczny podpis. Na każdej stronie
wykazu musi znajdować się nazwa komitetu i tytuł projektu ustawy,
której obywatel udziela poparcia.
- Wycofanie poparcia udzielonego projektowi ustawy jest nieskuteczne.
- Wzór wykazu, o którym mowa w ust. 2, ustala, w drodze
rozporządzenia, Prezes Rady Ministrów po zasięgnięciu opinii Państwowej
Komisji Wyborczej.
Art. 10.
- Pełnomocnik komitetu wnosi do Marszałka Sejmu projekt
ustawy z załączonym wykazem podpisów obywateli popierających
projekt.
- Projekt ustawy wraz z załączonym wykazem podpisów obywateli
popierających projekt nie może zostać wniesiony później niż 3 miesiące
od daty postanowienia Marszałka Sejmu o przyjęciu zawiadomienia o
utworzeniu komitetu lub postanowienia Sądu Najwyższego, o którym mowa w
art. 7 ust. 1.
- Jeżeli projekt ustawy został wniesiony zgodnie z
postanowieniami art. 7 ust. 2, art. 9 ust. 2 oraz art. 10 ust. 2,
Marszałek Sejmu kieruje projekt ustawy do pierwszego czytania w Sejmie
i zawiadamia o tym pełnomocnika komitetu.
Art. 11.
- W wypadku stwierdzenia, że treść projektu ustawy lub uzasadnienia
jest zmieniona, Marszałek Sejmu, w drodze postanowienia, nie później
niż w terminie 14 dni od dnia wniesienia projektu, odmawia jego
przyjęcia.
- Na umotywowane postanowienie Marszałka Sejmu pełnomocnikowi
komitetu przysługuje skarga do Sądu Najwyższego. Przepis art. 6 ust. 5
stosuje się odpowiednio.
Art. 12.
- W wypadku uzasadnionych wątpliwości co do prawidłowości złożenia
wymaganej liczby podpisów obywateli w sposób, o którym mowa w art. 9
ust. 2, Marszałek Sejmu, nie później niż w terminie 14 dni od dnia
wniesienia projektu, zwraca się do Państwowej Komisji Wyborczej o
stwierdzenie, czy jest złożona wymagana liczba podpisów. Państwowa
Komisja Wyborcza dokonuje czynności sprawdzających w terminie 21 dni. W
postępowaniu przed Państwową Komisją Wyborczą jako obserwator może
uczestniczyć pełnomocnik komitetu.
- Jeżeli po przeprowadzeniu postępowania, o którym mowa w ust.
1, prawidłowo złożona liczba podpisów popierających projekt okaże się
mniejsza niż ustawowo wymagana, Marszałek Sejmu odmawia nadania biegu
projektowi ustawy. Postanowienie Marszałka Sejmu w tej sprawie wraz z
uzasadnieniem doręcza się niezwłocznie pełnomocnikowi komitetu.
- Postanowienie, o którym mowa w ust. 2, może być przez
pełnomocnika komitetu zaskarżone do Sądu Najwyższego. Przepis art. 6
ust. 5 stosuje się odpowiednio.
Art. 13.
Pierwsze czytanie projektu ustawy na posiedzeniu Sejmu przeprowadza
się w terminie 3 miesięcy od daty wniesienia projektu ustawy do
Marszałka Sejmu lub postanowienia Sądu Najwyższego stwierdzającego
prawidłowo złożoną liczbę podpisów popierających projekt ustawy. W
wypadku określonym w art. 4 ust. 3 pierwsze czytanie odbywa się nie
później niż w terminie 6 miesięcy od daty pierwszego posiedzenia Sejmu.
Art. 14.
- W pracach nad projektem ustawy komitet reprezentuje przedstawiciel
lub osoba uprawniona do jego zastępstwa, powołana w trybie określonym w
art. 5 ust. 3 i art. 6 ust. 2 pkt 3.
- Przedstawiciel jest uprawniony do udziału w pracach Sejmu i
Senatu w trybie i na zasadach określonych odpowiednio w regulaminach
Sejmu i Senatu.
Art. 15.
- Wydatki związane z wykonywaniem inicjatywy ustawodawczej przez obywateli pokrywa komitet.
- Komitet może organizować zbiórki publiczne środków finansowych
na cele związane z wykonywaniem obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej,
na zasadach i w trybie określonych w przepisach ustawy z dnia 15 marca
1933 r. o zbiórkach publicznych (Dz.U. Nr 22, poz. 162, z 1948 r. Nr
36, poz. 250, z 1971 r. Nr 12, poz. 115, z 1989 r. Nr 29, poz. 154, z
1990 r. Nr 34, poz. 198 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668).
- Organizowanie zbiórki publicznej nie wymaga pozwolenia.
Art. 16.
- Komitetowi nie mogą być przekazywane na cele, o których mowa w art. 15 ust. 1, środki finansowe pochodzące:
- z budżetu państwa,
- od państwowych jednostek organizacyjnych,
- z budżetu jednostek samorządu terytorialnego, związków komunalnych i innych komunalnych osób prawnych,
- od przedsiębiorców państwowych, a także przedsiębiorców z
udziałem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, związków
komunalnych oraz innych komunalnych osób prawnych.
- Zakaz, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również środków finansowych pochodzących od:
- osób fizycznych nie mających miejsca zamieszkania na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem obywateli polskich
zamieszkałych za granicą,
- cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
- osób prawnych nie mających siedziby na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
- innych podmiotów nie mających siedziby na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, posiadających zdolność zaciągania zobowiązań
i nabywania praw we własnym imieniu,
- osób prawnych z udziałem podmiotów zagranicznych,
- obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów
konsularnych, misji specjalnych i organizacji międzynarodowych oraz
innych obcych przedstawicielstw korzystających z immunitetów i
przywilejów dyplomatycznych i konsularnych na mocy umów, ustaw lub
powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.
- Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wartości niepieniężnych.
Art. 17.
- Finansowanie wykonywania inicjatywy ustawodawczej przez obywateli jest jawne.
- Pełnomocnik komitetu jest obowiązany do złożenia ministrowi
właściwemu do spraw finansów publicznych sprawozdania finansowego o
źródłach pozyskanych funduszy na cele inicjatywy ustawodawczej w
terminie 3 miesięcy od dnia wniesienia do Marszałka Sejmu projektu
ustawy, o którym mowa w art. 10 ust. 1, lub postanowienia Sądu
Najwyższego, o którym mowa w art. 12 ust. 3, a w wypadku wcześniejszego
rozwiązania komitetu - w terminie 3 miesięcy od dnia jego rozwiązania.
- Wzór sprawozdania finansowego i szczegółowy zakres zawartych
w nim informacji określa, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do
spraw finansów publicznych.
- Sprawozdanie finansowe pełnomocnik komitetu podaje do
publicznej wiadomości w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym w terminie,
o którym mowa w ust. 2.
- Pełnomocnik komitetu jest obowiązany do przechowywania
dokumentów związanych z finansowaniem wykonywania inicjatywy
ustawodawczej przez okres 12 miesięcy od dnia publikacji sprawozdania
finansowego.
- Pełnomocnik komitetu, w wypadku uzyskania nadwyżki
pozyskanych funduszy na cele inicjatywy ustawodawczej nad poniesionymi
wydatkami, jest obowiązany przekazać tę nadwyżkę instytucji
charytatywnej. Informację o przekazaniu nadwyżki zamieszcza się w
sprawozdaniu finansowym.
Art. 18.
- Komitet ulega rozwiązaniu po upływie 3 miesięcy od daty:
- zakończenia postępowania ustawodawczego,
- postanowienia Marszałka Sejmu o odmowie nadania biegu
projektowi ustawy lub postanowienia Sądu Najwyższego oddalającego
zaskarżone postanowienie o odmowie nadania biegu projektowi ustawy,
- bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 2.
- W innych wypadkach komitet ulega rozwiązaniu po upływie 3 miesięcy od upływu terminu wskazanego w art. 17 ust. 2.
Art. 19.
Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem przeszkadza w
wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli albo przez
nadużycie stosunku zależności wywiera wpływ na jej wykonywanie
- podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art. 20.
Kto:
- nie dopełnia obowiązku opublikowania sprawozdania finansowego, o
którym mowa w art. 17 ust. 2, albo podaje w nim nieprawdziwe dane,
- nie dopełnia obowiązku przechowywania dokumentów związanych z
finansowaniem wykonywania inicjatywy ustawodawczej, o którym mowa w
art. 17 ust. 5,
- nie przekazuje instytucji charytatywnej nadwyżki środków finansowych, o której mowa w art. 17 ust. 6,
- podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Art. 21.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
|